|
1_Mila
|
#1
|
Posts: 505
16. Bø 2011. 18:26:49
|
Vulkanizam
Pod vulkanizmom se podrazumevaju sve pojave koje se odnose na stvaranje usijano-testave mase, tzv. magme u Zemljinoj unutrašnjosti, na njeno kretanje i izbijanje na površinu. Sve te pojave su posledica unutrašnje Zemljine toplote i vezane su za tektonske pokrete, odnosno pukotine nastale u toku tektonske aktivnosti. Mesta gde magma izbija na površinu Zemlje, nazivaju se vulkanima. Magma koja iz unutrašnjosti Zemlje dospeva na njenu površinu naziva se lava. Erupcija vulkana i zemljotresi su pojave koje nastaju kao posledice poremeæaja u Zemljinoj kori - rasedanja i nabiranja.
Elementi vulkana
Vulkani predstavljaju krajnji domet kretanja magme od vulkanskih ognjišta, do izbijanja na površinu Zemlje. Izbijanje lave praæeno snažnim eksplozijama burnim izbacivanjem gasova i èvrstih masa, naziva se vulkanska erupcija. Otvori na vrhovima vulkana nazivaju se krateri ili grotla. Preènik otvora je od 500 do 1000 metara.
Sav materijal koji se izbacuje iz kratera može se podeliti na:
1. Izlivni materijal - lava
Lava predstavlja gustu testavu masu koja se izliva iz kratera, teèe niz strme strane kupe i hlaðenjem formira vulkanske - lavine stene. Pri izlivanju lava ima temperaturu od 950 do 1300 ºC. U pogledu hemijskog sastava može biti kisela(sa visokim sadržajem SiO2), prelazna ili neutralna i bazièna(sa malo SiO2). Kisele lave su testastije i kreæu se brzinom od 5 km/èas, dok su baziène lave teènije i kreæu se brzinom od 20-30 km/èas. Posle izlivanja iz kratera, lava se brzo hladi po površini, pri èemu se obrazuje kora, dok se ispod kore dugo zadržava visoka temperatura. Pri izlivanju i oticanju, lava se nagomilava i stvara razlièite oblike: slivove, skladove i sl.
2. Eksplozivni materajal:
a) Gasovi i para - redovni pratioci vulkanskih erupcija. Od gasova su najèešæi sumporvodonik, sumpordioksid, hlorovodonik, ugljendioksid, metan, azot, vodonik, kiseonik i dr. Kisela lava daje veæe kolièine gasova, bazièna znatno manje.
b) Vulkanska prašina i pepeo - èesti pratioci vulkanskih erupcija. Zajedno sa peskom predstavljaju najsitnije èestice raspršene lave ili stena zidova kratera koje erupcija nosi. Ovaj materijal zajedno sa vodenom parom i gasovima leti visoko iznad vulkana i ponekad biva odnet daleko od samog vulkana. Njihovim cementovanjem nastaju stene - tufovi i tufiti.
c) Plovuæac - vulkanski materijal nastao od kisele magme, koja prilikom izbijanja iz vulkana naglo ispušta gasove, na èijem mestu ostaju šupljine. Plovuæac je sunðerastog oblika. Lak je i može da pliva na vodi.
d) Vulkanske bombe - komadi lave nalik na krušku, bombu i sliène predmete. Izbacivanjem iz kratera raspršeni i raskomadani materijal zadobija razlièite oblike.
e) Vulkanske zgure - grudve lave naglo ohlaðene poslije izbacivanja iz kratera.
Vulkanski oblici reljefa
Izbijanje magme kroz krater može biti tiho, ali i u vidu eksplozija i snažnih erupcija. U prvom sluèaju magma se tiho razliva oko kratera i formira razne platoe i vulkanske ploèe. U drugom sluèaju, pri pojavi erupcija, raspršeni vulkanski materijal leti visoko iznad kratera, ponekad i nekoliko kilometara u visinu. Izbaèeni materijal se èesto vraæa u krater, a veæim delom deponuje oko kratera.
Prema putu i konsolidaciji magme, treba razlikovati površinske i podzemne oblike magmatizma.
Površinski oblici
Mar ili nek predstavlja embrionalni oblik vulkana, koji je nastao za vreme jedne erupcije, bez izlivanja lave. Mada se javlja i u aktivnim i u ugašenim vulkanskim predelima, potpuno je nezavisan od tektonske strukture svoje okoline. Mar je levkasto ili cilindrièno udubljenje, koje je u vlažnom klimatu obièno ispunjeno vodom i preobraæeno u jezero. Oko tog udubljenja, èija se širina kreæe od nekoliko desetina metara do više od 2 km, obièno nema vulkanskog materijala. Marovi se javljaju u veæem broju u vulkanskim oblastima Švapskog Alba(Nemaèka), Ajfela i Overnja(Francuska), u srednjoj Italiji, Južnoj Africi, Sibiru i dr. Pošto se u oèvrsloj masi u njihovim kraterima èesto nalaze dijamanti i drugo drago kamenje, nazivaju se "dijamantska ognjišta".
-----------------
You may only be a person in this world, but for someone, you are
the world. 
|
|
|
1_Mila
|
#2
|
Posts: 505
16. Bø 2011. 18:28:02
|
Etna
Etna (Mongibeddu na sicilijanskom, Mongibello na talijanskom) je aktivni vulkan u Italiji koji se nalazi na istoènoj obali Sicilije blizu Messine.
Etna je najviši vulkan u Evropi, koji se izdiže na 3.320 metara nadmorske visine, i pokriva podruèje od 1.190 km 2. Na padinama Etne nalazi se plodno vulkansko tlo, koje stanovnici koriste. Iako je èesto aktivan, vulkan i nije toliko opasan.
Etna je najverovatnije nastala pre oko milion godina erupcijom ispod mora. Pre oko 35.000 godina Etna je ispuštala velike kolièine lave, te su se ostaci pepela mogli naæi i oko Rima, 800 km severno. Najveæa erupcija u zadnjih 1000 godina desila se 1669. g. kada je izbaèeno otprilike 830,000,000 m³ lave. Na južnim obroncima planine pojavljivali su se i jaki zemljotresi. Potpuno je uništen zapadni deo grada Catanie. Najveæe erupcije u zadnjih sto godina bile su 1928., 1949., 1971., 1983., 1992. i 2004. godine.
Ime najverovatnije potièe od grèkog etna što znaèi gorim. Zbog èeste aktivnosti bila je idealna za antièke pisce koji su je smatrali delom bogova.
-----------------
You may only be a person in this world, but for someone, you are
the world.
|
|
|
1_Mila
|
#3
|
Posts: 505
19. Bø 2011. 11:08:45
|
Vezuv
Koordinate: 40° 49’ 17" SG Š, 14° 25’ 32" IGD
Vezuv - je jedini aktivan vulkan na kopnenom delu Evrope. Po poslednjim merenjima njegova dužina iznosi 1281 m, dubina kratera - 30 m.
Vezuv se nalazi na terenu Italija, na Apeninskom poluostrvu, pored Napuljskog Zaliva. Najpoznatija erupcija se dogodila 79. godine, kada su uništeni gradovi: Pompeja, Herkulanum i Stabije. Poslednja velika erupcija dogodila se 1944. godine.
Važnije erupcije, po datumima:
79 - eksplozija
472 - efuzivno-eksplozivan
512 - nepoznat
685 - efuzivan (izliv)
787 - efuzivno-eksplozivan
968 - nepoznat
27. januara 1037 - nepoznat
29. maja 1139 - eksplozivan
1500 - eksplozivan
16. decembar 1631 - efuzivno-eksplozivan
3. jul 1660 - eksplozivan
1694 - efuzivan
25. maj 1698 - efuzivno-eksplozivan
28. jul 1707 - efuzivno-eksplozivan
20. maja 1737 - efuzivno-eksplozivan
23. decembar 1760 - efuzivno-eksplozivan
1767 - efuzivno-eksplozivan
1779 - eksplozivna
15. juna 1794 - efuzivno-eksplozivan
1822 - efuzivno-eksplozivan
1834 - efuzivno-eksplozivan
1850 - efuzivno-eksplozivan
1. maja 1855 - efuzivna
1861 - efuzivno-eksplozivan
15. novembar 1868 - efuzivna
-----------------
You may only be a person in this world, but for someone, you are
the world.
|
|
|
_Mila_
|
#4
|
Posts: 158
18. Dub 2011. 04:23:01
|
Stromboli
Stromboli vulkan uzdiže do 3000 m od morskog dna i njegova visina iznad razine mora je 926 m. Stromboli je aktivni vulkan za više od 2500 godina. To je takoðe jedan od retkih vulkana koji stalno izbija na Zemlji, i to je razlog zašto se može naæi na popisu UNESCO-ve Svetske baštine.
Veæina erupcija su manje u obliku - vulkan izbacuje prašinu do 150 metara visine. Stromboli vulkan eruptira redovino u intervalima od 10-20 minuta. Na slièan naèin kao što je vulkan zove Vulcano, Stromboli je takoðe dao ime jedne vrste vulkanskih erupcija. Zbog èestih erupcija, otok nikada nije bila vrlo naseljena. Trenutno, postoje dva naselja na otoku - Stromboli i Ginostra, koji su postali znaèajnih turistièkih mesta. Unatoè turizma, Stromboli grad je tradicionalno mesto s uskim ulicama i bele kuæe.
-----------------
You may only be a person in this world, but for someone, you are the world.
|
|
|
You haven`t enough privilegies to reply in this forum.
|
