Arheologija Srbije Srbija je poznata po mnogobrojnim vrhunskim arheološkim nalazištima. Medju kojima je najstarije ljudsko naselje Lepenski Vir, staro 10000 godina. Pored spektakularnih otkriæa u Lepenskom Viru, u Srbiji se nalazi mnoštvo rimskih i vizantijskih kulturnih spomenika, Beogradska tvrdjava Kalemegdan, Viminacium, Felix Romuliana, Mediana, Iustiniana Prima, Ulpijana - Iustiniana Secunda, Trajanova Tabla i mnogi drugi jedinstveni lokaliteti...
Obozavam arheologiju,ako je josh neko ljubitelj volela bih da mi se prikljuchi na ovoj temi..
Sirmijum je arheološko nalazište u blizini današnje Sremske Mitrovice, koje je svoje mesto u istoriji utemeljilo u poslednjim dekadama starog veka dolaskom rimskih legija, iako su stanovnici praistorijskog Sirmijuma, kao osnivaèi prvobitnog utvrðenja bili Iliri i Kelti. Kao rimsko naselje Sirmijum se veoma brzo razvijao i na osetljivoj dunavskoj granici imao veliki znaèaj u vreme dok je bio sedišno utvrðenje rimskih legija. U raskošnoj prestonici Sirmijuma sa centralnim trgom je dominirao carski dvor sa bazilikama i gradskom veænicom, kovnicom novca, žitnicom, kupatilima i hramovima. Mnogobrojne palate su bile ukrašene kamenim fasadama, mozaicima i freskama. Sirmium je imao pozorište, amfiteatar i veliki hipodrom. Veliki Dioklecijan je 294. reformisao Sirmium u jeden od centara carstva. Verovatno je u Sirmijumu bila kovnica novca tokom vladavine imperatora Gallienusa /253. - 268./. U 4. veku je ona svakako radila od 320. do 326. godine i od 351. do 364. godine. Novac kovanice Sirmijuma je veoma redak. Antièki istorièar Amianus Marcellinus okarakterisao je Sirmijum kao “slavnu i velièanstvenu Majku gradova”. Demetrius Sirmijuma /Dmitri od Mitrovice/ je bio vojnik i muèenik. Njega je muèio imperator Meximiam poèetkom 4. veka. Postao je veoma poznat na istoku, gde su ga zvali "velikomuèenik", a zatim i na Zapadu. Nadstojnik Ilirikuma Leontius je poèetkom 5. veka izgradio dve crkve u èast Demetriusa : jednu u Sirmijum a drugu u Solunu, gde su èuvane njegove mosti. Preko 200 crkava na Balkanu je posveceno Demetrijusu a on je i zaštitnik grada Beograda. Današnja Sremska Mitrovica nosi ime po Svetom Demetrijusu /Svetom Dimitriju/.
Vinèa Vinèa je najveæe i najznaèajnije istraženo neolitsko naselje u Evropi. Vinèa je arheološko nalazište smešteno na desnoj obali Dunava, 11 km istoèno od Beograda, gde su tokom arheoloških istraživanja s poèetka 20. veka, pronadjeni ostaci osam neolitskih naselja. Na ovom mestu, gde se preko doline Boleèice i Dunava razigrani reljef Šumadije susreæe sa banatskom ravnicom, nalazila se izmeðu 4500. i 3500. godine pre n. e. metropola jedne sadržajima prebogate kulture, vinèanske kulture. Vinèansku kulturu karakterišu pravougaone kolibe od drveta, blata i slame gradjene na zemlji, crna ili siva keramika sa ugraviranim ukrasima, figurine ljudskog oblika crvene boje, pogrebni rituali... Stoga je Vinèa pojam kojim se danas obeležava zenit neolitske kulture u Evropi i stacioniranje/naseljavanje stoèarskog stanovništva. Kulturni sloj Vinèe visok oko 10,5 m, pruža neobièno zanimljivu i uzbudljivu sliku. Kao na raskošnom æilimu, u njemu se po vertikali nižu jedan nad drugim rumeni, žuti, mrki, pepeljasti i crni proslojci formirani od ostataka razorenih naselja, spaljenih koliba, velikih rovova i zasutih jama i grobova. Svaki od tih proslojaka, koji obeležava pojedine faze života u Vinèi, sadrži prave riznice najraznovrsnijih predmeta: oruðe i oružje od kamena i kosti, posuðe za svakodnevnu upotrebu, raskošno dekorisane ritualne vaze, veliki broj antropomorfnih i zoomorfnih figurina, nakita od raznih vrsta retkih, skupocenih materijala i bezbroj drugih predmeta, izraðenih u samoj Vinèi ili pribavljenih iz udaljenih oblasti njene kulture, iz srednje Evrope, donjeg Podunavlja ili sa Mediterana. Mada je praistorijsko naselje u Vinèi godinama iskopavano, ipak je ispitan samo njegov središnji deo. Na istraženom prostoru Vinèe naðeno je, meðutim, na hiljade predmeta koji danas krase mnoge muzejske zbirke u našoj zemlji i inostranstvu, a rad na njihovom prouèavanju traje s nesmanjenim interesovanjem i danas. Na osnovu tih brojnih i veoma raznovrsnih predmeta, kao i ostataka arhitekture i korišæenih sirovina, može se pouzdano rekonstruisati cela istorija Vinèe, odnosno materijalna i duhovna kultura brojnih generacija koje su u njoj živele, koje u umetnièkom domenu nisu imale premca u tadašnjoj Evropi. Neki nauènici smatraju da vinèansko pismo, koje je koristilo poljoprivredno stanovništvo u religiozne svrhe, predstavlja najraniju formu pisma ikad nadjenu, nekoliko hiljada godina stariju i od egipatskog i sumerskog pisma. Obzirom da su vinèanski simboli starosti od 7. do 4 milenijuma p.n.e i dekorisani simboli starosti od 8000 do 6500 godina, pronadjeni na predmetima u grobnicama veoma malog obima, jezik koji predstavljaju nije poznat, te je malo verovatno da æe ikada biti protumaèen.
Lepenski vir Lepenski Vir je spektakularno arheološko nalazište u Srbiji. Lepenski Vir je i naziv velikog vira na sredini Dunava kod Ðerdapske klisure, zvane “gvozdena kapija”, udaljen oko 15 km od Donjeg Milanovca. Lepenski Vir je otkriven i istražen šezdesetih godina 20. veka, kao deo projekta oèuvanja arheoloških iskopina tokom izgradnje veštaèkog jezera uzvodno od izlaza Dunava iz Gvozdene Kapije. Djerdapska klisura sa Gvozdenom kapijom je središte Nacionalnog Parka Djerdap, u prijemnoj fazi UNESCO svetskog nasledja. Lepenski Vir je mezozoièki arheološki kompleks, što znaèi da datira iz srednjeg kamenog doba. Lepenski Vir je naseljen prvim stoèarima u Evropi oko 8000 godina p.n.e, nakon otapanja ogromnih ledenih gleèera koji su obuhvatali veæi deo severne hemisfere. Ljudi Lepenskog Vira su bili "deca Sunca" i gradili neobiène kolibe trapezastog oblika, sa pravouganim ognjištem i sa malenim grobovima u istoj jedinici. Lepenski Vir je najpoznatiji po vrhunski isklesanim kamenim figurama ljudi sa velikim oèima i ribolikim usnama, verovatno u svrhu obožavanja idola lovaca i ribara, zavisnih od moæne reke Dunav. Na arheološkom nalazištu Lepenski Vir i muzeju na otvorenom, otkriveni su primerci nakita i oruða od kosti i kamena, kao i isklesane kamene ploèe sa simbolima i znakovima koji najverovatnije predstavljaju osnovno pismo èoveèanstva /vinèansko pismo/. Poseta Lepenskom Viru se toplo preporuèuje svakome, a posebno posetiocima Srbije !
Vi ste poznavalac Rima,pa me interesuje da sta znate o slicnim nalazistima u okolimi Bijeljine.Lopovi stalno odnose a nigdje nista nije evidentitano. Novcici sa likom CARA SCIPIONA KONSTATINA i ko zna sta?
Najnoviji pronalazak desio se u RS kada je Momir Vukelic na brdu Vilin vis kod Banjaluke kopajuci pronashao metalni pechat pomotju kojeg je kovan zlatni novac, kamenu glavu zenske figure,krhotine keramichkih vaza,zeljezne shiljke strijela, metalne korpe, komaditje venecijanskog stakla, set nozeva i kamene kugle, koje su prema procjenama arheologa sluzile kao oruzje, za katapult ili pratjku. na lokalitetu Petropavlovog manastira kod Trebinja struchnjaci su prona¹li zidove, grobove i ostatke ranokrishtjanske bazilike ispod temelja stare crkve svetog Pavla, kao i novchitje s likom cara Konstantina, shto zajedno s vetjinom pronaðenih predmeta, kao shto su ukrasi i keramika, nedvojbeno ukazuje da sve to potiche iz ranohrishtjanskog perioda, odnosno od 4. do 6. vijeka nashe ere. Ova najnovija otkriæa oborila su dosada¹nju tezu da je ovo benediktinski manastir iz 10. ili 11. vijeka. Pronaðeno je mnogo pokretnog materijala iz rimskog perioda, odnosno 2. i 3. stoljetja.
arheolozi i priznati struchnjaci se slazu da Bosna i Hercegovina posjeduje veliko arheoloshko blago i upozoravaju da briga drzave prema povjesnoj i kulturnoj bashtini nije na zadovoljavajutjem nivou.
Bronzani novac cara Konstantina Velikog kovan u Siciji nadjen je na tlu Bjeljine a odredjuje severne granice Srba.Jedino ,kompletno istrazeno naselje na tlu Bijeljine su Batkovici,medjutim vetjina dokaznog materijala je odnet iz zemlje,shto je danas chest sluchaj,na zalost.
Predpostavljav da ste arheolog ,pa da vas pitam ,ako zelite odgovori Pljosnata opeka ,zid,sa papcima od ovce ...ili nesto slicno .....Da li su to mozda grobnice ili obicne kuce? ZAHVALJUJEM
Felix Romuliana je carska palata podignuta po zamisli rimskog imperatora Galerija Maksimilijana, na prostranom platou Gamzigrada, u blizini Zajeèara. Galerije, roðen u ovoj oblasti, ovu palatu podigao je u 3. i 4. veku sebi i svojoj majci Romuli, po kojoj ju je i nazvao. Pripada posebnoj kategoriji spomenika rimske dvorske arhitekture vezane iskljuèivo za razdoblje tetrarhije i predstavlja najoèuvaniji primer te arhitekture.
Palatu okružuju snažni bedemi koji su štitili sam grad – palatu od upada varvara. Otkriveni su ostaci starijeg i mlaðeg utvrðenja, podignutim u vremenskom intervalu od desetak godina. Komunikacijom koja je spajala istoènu i zapadnu kapiju prostor unutar bedema je podeljen na dva dela razlièite namene. Severnu polovinu obuhvata kompleks carske palate sa malim hramom i monumentalnim žrtvenikom, dok se na južnoj polovini nalaze objekti za javnu upotrebu (veliki hram sa dve kripte pravougaone osnove i terme) i objekti za opsluživanje palate (horeum i jednobrodna graðevina sa portikom). Objekti su bogato ukrašeni freskama, štukaturom, podnim mozaicima sa figuralnim i geometrijskim motivima.
Od prve decenije 4. do sredine 6. veka u nekoliko mahova menjaju se naziv, izgled i osnovna funkcija. Veæ u drugoj polovini 4. veka Romulijana je zapuštena palata, a posle provale Gota i Huna postaje malo vizantijsko naselje koje se pod nazivom Romulijana pominje u spisku mesta obnovljenih u vreme Justinijanove vladavine. Gamzigradski dvorac je poslednji put oživeo kao utvrðeno slovensko naselje 11. veka.
Sistematska arheološka istraživanja traju od 1953, a na otkrivenim objektima kontinuirano se vrše konzervatorski radovi. Lokacija Gamzigrad - Romulijana je 2007. uvrštena u Listu svetske kulturne baštine UNESCO-a.
----------------- You may only be a person in this world, but for someone, you are the world.
Na 298 km od Beograda, 8 km od Novog Pazara, na putu koji vodi ka Manastiru Sopoæani, na Pazarištu, nalaze se ostaci monumentalne tvrdjave Gradina iz 9. veka. Pogodan položaj na podruèju Stare Srbije, u dolini reke Raška, na raskrsnici izmedju Jadranskog mora i države Zete, Bosne na zapadu i Kosova na istoku, doprineo je da Ras postane prvo sedište srednjovekovne srpske države. Ovo zdanje, zajedno sa Crkvom Sv. Apostola Petra i Pavla, Manastirom Djurdjevi Stupovi i Manastirom Sopoæani, predstavlja UNESCO kulturnu celinu, remek delo ljudske kreativnosti i jedinstveno svedoèanstvo kulturne tradicije Srbije - Stari Ras. Ras je osnovan izmedju 8. i 10. veka, kada postaje centar srednjovekovne srpske države. Najznamenitije utvrðenje na istoènoj granici srpskih država ranog Srednjeg veka, Ras je preko latinskog oblika Rascia, postalo ime za celu srednjovekovnu Srbiju, po èemu su i Srbi dobili ime Rašani. Utvrðenje Ras je smešteno na vrhu planinskog grebena i ima oblik nepravilnog èetvorougla, dužine 180 metara, a širine od 20 do 60 metara. Jedna strana utvrðenja Stari Ras ide vrhom grebena od koga se teren obrušava pod velikim nagibom, pa je prilaz sa te strane gotovo nemoguæ. Druga strana tvrðave Stari Ras se prostire paralelno sa njom po blažoj padini i ona je ojaèana sa èetiri manje i jednom velikom, verovatno Donžon kulom. Ova kula je polukružne osnove preènika 8 metara. Bedemi debljine od 1,5 do 2,2 metara su izgraðeni od lomljenog kamena i kreènog maltera, a imali su stazu sa zupcima. U unutrašnjosti utvrðenja Ras se nalazio dvorac koji je bio naslonjen na najveæu kulu. U grad Ras se ulazilo kroz dve kapije sa zapadne i južne strane. Glavna kapija se nalazila sa zapadne strane i bila je branjena sa dve polukružne kule nejednakih dimenzija. Ovakav izgled utvrðenje je najverovatnije dobilo oko 1149. godine. Iz ranijeg perioda grada su otkriveni i ostaci kasnoantièkog bedema na prostoru Severnog sektora. Ovaj bedem je bio ojaèan jednom kulom pravougaone osnove. Nakon što se Srbija u 12. veku proširila na istok, te sredinom 14. veka zauzimala prostor od Dunava do Korintskog Zaliva i od Trakije do Jadranskog mora, Ras je ostao u središtu države znaèajnog verskog i kulturnog identiteta. Ovde je, tokom vladavine Radoslava Nemanjica, 1230. godine radila prva srpska kovnica novca. Stradao je u požaru 1233. godine, kada je srpska vlastela svrgnula sa vlasti Kralja Radoslava i dovela njegovog brata Vladislava. Kasnije je potpuno uništen od Turaka, tako da se danas od slavnog Rasa, mogu videti samo ostaci zidina nepravilnog oblika, ojaèani sa pet kula, dok se unutar njih razaznaju osnove nekoliko objekata. Danas je grad Stari Ras u nezaštiæenim ruševinama okruženja grada Novog Pazara, koji je nastao kao trgovaèko središte srednjovekovnog Rasa. Od 1979. godine je Ras, zajedno sa Crkvom Svetih apostola Petra i Pavla, manastirom Ðurðevi Stupovi i manastirom Sopoæani, deo svetskog UNESCO kulturnog nasleða.
Srednjovekovni gradovi Srbije, okruženi zidinama su svakako jedna od najromantiènijih mesta koje treba posetiti. Do danas su oèuvali svoju srednjovekovnu atmosferu, koju lako mozžte prepoznati ako zamislite vojnike koji èuvaju kapije, vojske koje pokušavaju da osvoje utvrðeni grad, srednjovekovne trgove i pijace... Stoga, krenimo na putovanje kroz Srbiju i njeno uzbudljivo srednjovekovno doba !
